Khu phi thuế quan là gì trong logistics xuất nhập khẩu? Bạn cần danh sách các Khu phi thuế quan ở Việt Nam? Trong bài viết này Vạn Hải Group sẽ giúp bạn nắm rõ về khu phi thuế quan. Cùng tìm hiểu ngay nhé!

Khu phi thuế quan là gì?

Khu phi thuế quan trong tiếng anh được gọi là Non-tariff zones

Định nghĩa Khu phi thuế quan theo Điều 2 Quy chế hoạt động của khu phi thuế quan trong khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu ban hành kèm theo Quyết định 100/2009/QĐ-TTg như sau:

Khu phi thuế quan là khu vực địa lý có ranh giới xác định, được ngăn cách với lãnh thổ bên ngoài bằng hàng rào cứng, có cổng và cửa ra vào bảo đảm điều kiện cho sự kiểm soát của cơ quan Hải quan và các cơ quan chức năng có liên quan, có cơ quan Hải quan giám sát, kiểm tra hàng hóa và phương tiện ra vào khu.

Khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu bao gồm: khu bảo thuế, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại công nghiệp, khu thương mại tự do và các khu có tên gọi khác được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, có quan hệ mua bán trao đổi hàng hóa giữa khu này với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu.

Ranh giới địa lý của khu phi thuế quan được xác định trong Quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.

Tóm lại, Khu phi thuế quan được hiểu là khu vực địa lý có ranh giới xác định, được ngăn cách với lãnh thổ bên ngoài bằng hàng rào cứng, có cổng và cửa ra vào bảo đảm điều kiện cho sự kiểm soát của cơ quan Hải quan và các cơ quan chức năng có liên quan, có cơ quan Hải quan giám sát, kiểm tra hàng hóa và phương tiện ra vào khu.

khu phi thuế quan Phú Quốc
Duty free Premium Outlet tại Khu phi thuế quan Phú Quốc

Khu phi thuế quan bao gồm những loại nào?

Có nhiều người thắc mắc là Khu phi thuế quan có phải là khu chế xuất hay khu công nghiệp không? 

Thực tế khu chế xuất hay khu công nghiệp đều là 1 loại của Khu phi thuế quan.

Khu phi thuế quan bao gồm:

Khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, khu bảo thuế, kho ngoại quan, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại – công nghiệp.
Các khu vực kinh tế khác được thành lập và được hưởng ưu đãi về thuế như khu phi thuế quan theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Khu phi thuế quan thuộc Khu kinh tế, Khu kinh tế cửa khẩu bao gồm:

Khu bảo thuế, khu kinh tế thương mại đặc biệt, khu thương mại công nghiệp, khu thương mại tự do.
Các khu có tên gọi khác được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, có quan hệ mua bán trao đổi hàng hóa giữa khu này với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu

Những hoạt động trong khu phi thuế quan

Căn cứ Điều 4 Quy chế hoạt động của khu phi thuế quan trong khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu ban hành kèm theo Quyết định 100/2009/QĐ-TTg. Các hoạt động trong khu phi thuế quan bao gồm: 

  • Các hoạt động thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ và các hoạt động khác quy định tại Luật Thương mại;
  • Sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp, chế biến hàng hóa.

Lưu ý: Các hoạt động này phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan của Việt Nam về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện.

Đối tượng nào được phép hoạt động tại Khu phi thuế quan?

Các đối tượng hoạt động được phép hoạt động trong khu phi thuế quan bao gồm:

  • Thương nhân Việt Nam;
  • Chi nhánh, văn phòng đại diện của thương nhân Việt Nam;
  • Chi nhánh, văn phòng đại diện của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam;
  • Nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Danh mục hàng hóa được phép xuất nhập khẩu trong khu phi thuế quan

Các doanh nghiệp hoạt động trong khu phi thuế quan được phép xuất khẩu, nhập khẩu tất cả các loại hàng hóa. Ngoại trừ các hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu, tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Việc xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu theo giấy phép, Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu có điều kiện, hàng hóa hạn chế kinh doanh được thực hiện theo các quy định của pháp luật Việt Nam.

Bạn có thể xem danh mục hàng hóa cấm xuất nhập khẩu được quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 69/2018/NĐ-CP (trang 53)

Trường hợp nào hàng hóa khu phi thuế quan không phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt?

Theo khoản 1 Điều 2 của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, trường hợp không thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại Khu phi thuế quan là:

Hàng hoá nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan, hàng hoá từ nội địa bán vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan, hàng hoá được mua bán giữa các khu phi thuế quan với nhau, trừ xe ô tô chở người dưới 24 chỗ.

Bạn có thể hiểu là Những trường hợp hàng hóa Khu phi thuế quan không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm:

  • Hàng nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan: Nếu hàng hóa được đưa trực tiếp từ nước ngoài vào khu phi thuế quan mà không đưa vào nội địa thì sẽ không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
  • Hàng hóa từ nội địa được bán vào khu phu thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan: Trường hợp hàng hóa từ nội địa chuyển vào khu phi thuế quan nhưng chỉ được tiêu dùng, sử dụng trong phạm vi khu này, không đưa trở lại thị trường nội địa thì cũng không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.
  • Hàng hoá được mua bán giữa các khu phi thuế quan với nhau:  Nếu hàng hóa chỉ được mua bán giữa các khu phi thuế quan thì không phát sinh nghĩa vụ thuế tiêu thụ đặc biệt

Đặc biệt lưu ý: Tất cả các trường hợp được miễn thuế tiêu thụ đặc biệt trên đều không áp dụng cho hàng hóa là xe ô tô chở người dưới 24 chỗ ngồi (tức là với trường hợp này thì sẽ chịu thuế)

Ưu điểm và nhược điểm của Khu phi thuế quan

Tại sao lại có khu phi thuế quan?

Sự ra đời và phát triển của các khu phi thuế quan đã mang đến nhiều tác động quan trọng đối với nền kinh tế, đặc biệt là trong thương mại quốc tế và thu hút đầu tư. Dưới đây là những điểm nổi bật về lợi ích và hạn chế của mô hình này:

Ưu điểm của Khu phi thuế quan

  • Thúc đẩy thương mại và sản xuất: Khu phi thuế quan tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động giao thương, sản xuất và phân phối hàng hóa. Đây cũng là môi trường kết nối hiệu quả giữa các nhà đầu tư, doanh nghiệp đa quy mô và các đối tác kinh doanh xuyên biên giới.
  • Mở rộng hội nhập quốc tế: Với vị trí chiến lược, các khu phi thuế quan đóng vai trò như trạm trung chuyển hàng hóa quan trọng, giúp sản phẩm trong nước tiếp cận thị trường quốc tế và ngược lại, qua đó mở rộng khả năng tiêu thụ.
  • Chính sách thuế ưu đãi: Doanh nghiệp hoạt động trong khu phi thuế quan thường được hưởng các chính sách miễn, giảm thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc thuế thu nhập cá nhân, giúp giảm chi phí và nâng cao sức cạnh tranh.
  • Tạo việc làm và nâng cao kỹ năng lao động: Việc thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư kéo theo nhu cầu lao động lớn, tạo ra cơ hội việc làm và đào tạo nghề, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Nhược điểm của Khu phi thuế quan

  • Nguy cơ vi phạm pháp luật: Do công tác quản lý còn tồn tại kẽ hở, một số đối tượng có thể lợi dụng khu phi thuế quan để buôn lậu, vận chuyển hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc tổ chức di chuyển người trái phép.
  • Ảnh hưởng đến thị trường nội địa: Nếu không được kiểm soát chặt chẽ, các ưu đãi trong khu phi thuế quan có thể tạo ra sự cạnh tranh không công bằng với doanh nghiệp nội địa. Hàng ngoại giá rẻ dễ dàng tràn vào thị trường, gây sức ép lên sản phẩm trong nước và ảnh hưởng tiêu cực đến cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng.

Danh sách Khu phi thuế quan tại Việt Nam

Dưới đây là danh sách các Khu phi thuế quan hiện có ở Việt Nam

STT Tỉnh/Thành phố Tên khu phi thuế quan / khu kinh tế
1 Quảng Ninh Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái

KKT Vân Đồn

2 Lạng Sơn Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn
3 Lào Cai Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai
4 Cao Bằng Khu kinh tế cửa khẩu tỉnh Cao Bằng
5 Hà Giang Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy
6 Hà Tĩnh Khu kinh tế Vũng Áng
7 Thanh Hóa Khu kinh tế Nghi Sơn
8 Nghệ An Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An
9 Quảng Bình Khu kinh tế Hòn La
10 Thừa Thiên – Huế Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô
11 Quảng Nam Khu kinh tế thương mại Chu Lai

KKT cửa khẩu Nam Giang

12 Quảng Ngãi Khu kinh tế Dung Quất
13 Bình Định Khu kinh tế Nhơn Hội
14 Phú Yên Khu kinh tế Nam Phú Yên
15 Khánh Hòa Khu kinh tế Vân Phong
16 Tây Ninh Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài
17 Kiên Giang Khu phi thuế quan Phú Quốc

Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên

18 Cà Mau Khu kinh tế Năm Căn